EBITDA LÀ GÌ? TẠI SAO WARREN BUFFETT KHÔNG THÍCH EBITDA

Ebitda là gì? Ebitda khác gì so với ebit? Cách tính các chỉ số này như thế nào? Chúng có ý nghĩa gì trong hoạt động đầu tư và kinh doanh. Có thể nói việc có kiến thức vững chắc về các chỉ số tài chính sẽ là công cụ đắc lực giúp cho các nhà đầu tư đưa ra quyết định đúng đắn. Bên cạnh những chỉ số chắc chắn phải hiểu như ROS, ROE thì Ebitda cũng là một chỉ số đáng được lưu tâm.

Vậy Ebitda là gì? Nó khác Ebit như thế nào? Cách tính của chúng ra sao? Và đặc biệt, nhà đầu tư Warren Buffett có nhận định như thế nào về Ebitda? Tất cả sẽ có trong bài viết bên dưới. Trước tiên, mời bạn bắt đầu tìm hiểu về khái niệm và cách tính Ebitda.

1. EBITDA LÀ GÌ?

EBITDA là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization” và có nghĩa là Lợi nhuận trước Lãi, Thuế và Khấu hao.

So với EBIT, EBITDA cũng là một chỉ tiêu được sử dụng để phân tích tình hình hoạt động – kinh doanh của doanh nghiệp. Nó là chỉ số thể hiện cho lợi nhuận hoạt động hiện tại của công ty và được tính bằng Doanh thu đi trừ các chi phí bán hàng, nhưng chưa trừ tiền lãi vay, thuế và khấu hao.

Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Ta thấy: Khấu hao cũng có 2 loại là khấu hao tài sản hữu hình và tài sản vô hình

• Depreciation:  là các khoản khấu hao của tài sản hữu hình như máy móc, thiết bị, dụng cụ, nhà xưởng, …)
• Amortization: khấu hao của tài sản vô hình ( các quyền sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế, thương hiệu,…)

2. So sánh EBITDA với EBIT

EBIT là viết tắt của “Earnings Before Interest and Tax” và có nghĩa là Lợi nhuận trước lãi vay và thuế. Nhìn chung, EBIT là một chỉ tiêu tài chính hữu ích và nó phản ánh được thu nhập mà doanh nghiệp có thể tạo ra được từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình.

>>> Tìm hiểu thêm EBIT là gì tại đây

Trong khi EBITDA là Lợi nhuận trước lãi vay, thuế và cả khấu hao. Bằng cách tính thêm các yếu tố khấu hao bổ sung này, EBITDA loại bỏ những ảnh hưởng từ các quyết định về mặt kế toán và tài chính (cách trích khấu hao). Nó cho phép bạn tập trung rõ hơn nữa vào lợi nhuận thực tế và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

EBITDA thường được sử dụng để phân tích và so sánh mức lợi nhuận giữa doanh nghiệp hoặc giữa các ngành với nhau.

3. Cách tính EBITDA

3.1 Các công thức tính  

Từ khái niệm trên, ta khái quát công thức tính EBITDA theo một số cách khác nhau.

• EBITDA có thể được tính từ lợi nhuận sau thuế:

EBITDA = Lợi nhuận sau thuế + Thuế TNDN + Chi phí lãi vay + Khấu hao

• Tính bằng cách cộng thêm Khấu hao vào EBIT:

EBITDA = EBIT + Khấu hao

Ta thấy rõ, EBITDA khác với EBIT ở chỗ, EBIT không trừ đi khấu hao, còn EBITDA thì có bao gồm khấu hao trong đó.

EBIT và Khấu hao lấy từ đâu?

Trả lời: EBIT có thể được lấy từ “Bảng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp” còn Khấu hao được lấy từ 2 nguồn:

• Từ bảng Cân đối kế toán, mục Khấu hao lũy kế trong năm (Cứ lấy năm mình cần tính trừ năm trước đó)
• Từ Bảng lưu chuyển dòng tiền, mục khấu hao tài sản

3.2 Thực hành tính EBITDA công ty 

Giả sử: Tổng Công ty Cổ phần dịch vụ tổng hợp dầu khí năm 2019 bán lẻ tạo ra được doanh thu 1000 tỷ VND, phát sinh 350 tỷ VND chi phí sản xuất và 150 tỷ VND chi phí hoạt động. Chi phí khấu hao là 120 tỷ VND, mang lại lợi nhuận hoạt động 380 tỷ VND. Chi phí lãi vay là 50 tỷ VND. Thì thu nhập trước thuế là 330 tỷ VND. Thuế suất 20% thì thu nhập ròng là 264 tỷ VND.

Thu nhập ròng: 264.000.000.000 VND

Lãi vay: 50.000.000.000 VND

Thuế: 66.000.000.000 VND

Vậy EBIT = 264 + 50 + 66 = 380 TỶ VND

Bên dưới là Bảng Báo cáo lưu chuyển tiền tệ riêng của công ty, nhìn mục khấu hao năm 2019 ta thấy số tiền xấp xỉ 44,41 tỷ VND

Nguồn ảnh: Totvadep.com

–> Tính EBITDA (năm 2019) = EBIT + Khấu hao = 380 + 44,41 = 424,41 tỷ VND

4. Sự thật về EBITDA

Lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao có thể gây một số suy nghĩ sai lầm cho các nhà đầu tư khi phân tích tình hình doanh nghiệp. Sự thật đầu tiên về Ebitda đó là

4.1 EBITDA không phải chỉ số đại diện cho dòng tiền

Chúng ta thường nhầm lẫn Ebitda đại diện cho dòng tiền cho doanh nghiệp nhưng sự thật không phải vậy.

Về cơ bản, EBITDA là khoản lợi nhuận trước thuế, lãi vay và cả chỉ tiêu quan trọng là khấu hao tài sản đã khiến nhiều nhà đầu tư nghĩ rằng, chỉ tiêu này là đại diện cho dòng tiền.

Có thể nói EBITDA là một chỉ tiêu tốt để đánh giá khả năng sinh lời, nhưng nó không phải là thước đo để đánh giá dòng tiền của doanh nghiệp.

Bởi EBITDA không tính đến sự thay đổi trong vốn lưu động, dòng tiền tài chính hay dòng tiền đầu tư nên nó không thể thay thế được những chỉ tiêu trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

4.2 Sự thật về hiệu quả hoạt động

Vì không loại trừ đi các yếu tố chi phí của doanh nghiệp ( bao gồm chi phí lãi vay, thuế và khấu hao), thông thường EBITDA cho ra một con số tuyệt đối lớn hơn rất nhiều so với EBIT hay lợi nhuận thuần.

Điều này dẫn tới việc nhiều doanh nghiệp sử dụng Ebitda để đánh bóng hình ảnh công ty. Họ tạo ra một con số kế toán tương đối đẹp về khả năng sinh lời khiến nhiều nhà đầu tư lầm tưởng về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Đồng ý rằng khi EBITDA âm là một cảnh báo về tình hình hoạt động của doanh nghiệp nhưng điều này không thể suy ngược ra rằng EBITDA dương là một dấu hiệu tích cực trong bức tranh tài chính cũng như hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. 

Nhà đầu tư sẽ cần phải phân tích kỹ thêm các chỉ số tài chính khác để chắc chắn rằng, doanh nghiệp không cố tình che giấu sự thật nào đó đằng sau EBITDA.

Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

5. Tại sao Warren Buffett không thích chỉ số EBITDA?

Một trong những người nổi tiếng về việc không thích sử dụng EBITDA để phân tích và đánh giá hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phải nhắc đến tên của Warren Bufett.

Mặc dù nhiều nhà chứng khoán, quỹ đầu tư cũng sử dụng chỉ số này để phân tích và định giá doanh nghiệp nhưng vẫn có rất nhiều nhà đầu tư khác cùng quan điểm với Buffett. Người bạn thân của Warren Buffett – nhà đầu tư Charlie Munger – cũng có quan điểm cứng rắn về việc không nên sử dụng chỉ số EBITDA.

Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Warren Buffett từng chia sẻ rằng: “Tôi khá ngạc nhiên về mức độ phổ biến của việc sử dụng EBITDA. Mọi người cố gắng làm đẹp báo cáo tài chính với chỉ số này.”

Ông cho rằng những tài sản cả hữu hình lẫn vô hình như các máy móc, thiết bị hay các bằng sáng chế, phát minh, bản quyền… chúng đều không tự nhiên mà có. Để tạo ra được chúng cần nhiều chi phí, công sức và nguồn vốn nào đó trong quá khứ. Và giá trị của chúng đều hao mòn nhất định theo thời gian. Tuy không khấu trừ một lần duy nhất nhưng việc tính toán chi phí khấu hao theo kỳ là việc cần thiết. 

Quan điểm của ông cũng nói lên rằng:

“Chúng tôi sẽ không mua những doanh nghiệp mà ở đó họ nói nhiều về EBITDA. Nếu bạn lập ra một danh sách các doanh nghiệp và chia ra hai nhóm, một nhóm sử dụng EBITDA như một thước đo hoạt động và nhóm kia thì không, tôi nghĩ bạn sẽ tìm thấy nhiều dấu hiệu gian lận ở nhóm đầu tiên. Hãy nhìn Wal-mart, GE và Microsoft xem, họ không bao giờ dùng EBITDA trong những báo cáo thường niên.”

Sai lầm của việc sử dụng EBITDA được Warren Buffett chỉ ra ở chỗ – nó đã không tính đến các khoản khấu hao trong khi đây là một trong những nhân tố quan trọng cấu thành giá trị của doanh nghiệp.

Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Một lập luận thuyết phục khác của ông chỉ ra rằng, khấu hao không thực sự là một khoản chi phí phải trả bằng tiền (non-cash outflow). Nhưng thực tế, nó làm giảm đi tổng giá trị tài sản của doanh nghiệp. Sự sụt giảm giá trị này nên được tính vào để phản ánh bản chất và giá trị của tài sản trên thực tế.

Nói vậy không có nghĩa là chỉ số Ebitda hoàn toàn không có giá trị. Mặc dù khái niệm EBITDA vẫn tồn tại một số hạn chế, và khá nhiều nhà đầu tư không thích dùng chỉ số này để phân tích nhưng EBITDA vẫn hữu ích trong hoạt động đầu tư.

6. Ứng dụng của EBITDA trong đầu tư là gì?

Chỉ số EBITDA được dùng để tính toán EBITDA margin ( hay còn gọi là Ebitda Biên), chỉ tiêu này được dùng để so sánh doanh nghiệp qua các năm hoặc so sánh với các doanh nghiệp khác trong cùng lĩnh vực.

Công thức tính được xác định như sau:

EBITDA margin = EBITDA / Doanh thu thuần

Ý nghĩa của chỉ số này là “Với một đồng doanh thu thuần doanh nghiệp tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao.”

Việc xem xét và đánh giá những doanh nghiệp có Ebitda margin cao và duy trì ổn định sự tăng trưởng cũng là một ý tưởng hữu ích trong đầu tư.

Kết luận 

Trong bài viết này, những thông tin về khái niệm Ebitda là gì? Cách tính ra sao? Quan điểm đánh giá của nhà đầu tư Warren về chỉ số này như thế nào? đã được cung cấp đầy đủ đến bạn. Totvadep.com hy vọng đã cung cấp được những thông tin hữu ích. Chúc bạn  ngày càng thành công trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư của mình.

>>> Xem thêm: Lãi ròng là gì? tại đây