Mang thai tháng thứ chín chú ý điều chỉnh tâm trạng
Nghiên cứu khoa học chứng minh, khi thai phụ cảm thấy bất an, số lần cử động cơ thể của thai nhi có khả năng nhiều gấp bốn đến 11 lần bình thường. Nếu thai nhi không yên trong một thời gian dài, thể lực sẽ bị tiêu hao quá độ, cân nặng khi ra đời sẽ nhẹ hơn trẻ em bình thường từ 0,5g – 1000g.
Thai phụ cãi nhau, gia đình bất hòa, tâm trạng buồn bực, cảm xúc bị đè nén, chồng nóng tính, mẹ chồng nàng dâu bất hòa, quan hệ xã hội căng thẳng… thường khiến chức năng tiêu hóa của em bé sơ sinh mất cân bằng ở nhiều mức độ như nôn ọe, gầy còm, thậm chí mất nước, giãy giụa không yên, hay gào khóc.
Dễ kích động do trạng thái tinh thần không tốt của thai phụ thời gian mang thai tháng thứ chín gây ra cho thai nhi thường dẫn đến những bất thường về hành vi của em bé.
Đặc biệt, sự thay đổi trạng thái tinh thần đột ngột của thai phụ trong giai đoạn cuối thai kỳ sẽ làm vùng dưới đồi bị ảnh hưởng, làm tăng hoóc-môn tuyến tủy thượng thận (adrenalin và orepinephrin), hơn nữa hoạt động của hệ thần kinh giao cảm cũng tăng lên rõ rệt làm tăng nhịp tim, giảm thiểu lượng máu xuất ra mỗi lần tim đập, lượng máu cung cấp cho nhau thai vì thế cũng giảm đi khiến thai nhi thiếu oxi.
Ngoài ra adrenalin còn có thể làm co trơn co thắt, kéo theo sự co thắt của huyết quản và tử cung, khiến tình trạng thiếu oxy nặng hơn, gây cản trở sự phát triển não bộ của thai nhi. Do đó vì sự phát triển trí tuệ và trưởng thành khỏe mạnh của thai nhi, thai phụ nhất định phải qua thời kỳ mang thai tháng thứ chín này trong trạng thái tâm lý tốt.
Hấp thu dinh dưỡng khi mang thai tháng thứ chín
Khi mang thai tháng thứ chín, tử cung to lên ép vào dạ dày làm giảm chức năng tiêu hóa của thai phụ, thai phụ thường hay táo bón, do đó phải chú ý sắp xếp chế độ ăn uống.
Đầu tiên, phải tạo thói quen ăn nhiều bữa nhỏ, mỗi bữa ăn ít một chút. Thứ hai, do trong bữa ăn hàng ngày thường không để ý hấp thu quá nhiều muối nên có thể thêm cà rốt nghiền và nước chanh vào khẩu phần ăn, vừa có thể hạ thấp hàm lượng muối vừa giúp thúc đẩy tiêu hóa, giữ cân bằng dinh dưỡng. Ngoài ra, nên ăn nhiều các loại củ, tảo biển và rau xanh chứa nhiều chất xơ để phòng tránh táo bón.
Khi thai nhi lọt vào trong xương chậu, cảm giác của thai phụ sẽ dễ chịu một chút, cảm giác thèm ăn sẽ hồi phục bình thường. Nhưng phải chú ý không được ăn uống quá độ dẫn đến béo phì. Mang thai tháng thứ chín là lúc thai nhi đã có đủ dinh dưỡng, dù mẹ kém ăn cũng sẽ không ảnh hưởng ngay đến sự phát triển của thai nhi. Thai phụ trong giai đoạn này phải tích lũy thể lực chờ lâm bồn, vì vậy cần ăn nhiều thực phẩm tăng cường thể lực, bồi bổ tinh lực.
Phải bảo đảm lượng hấp thu protein, protein trong cá và gia cầm chứa một lượng methionin và taurin (axit amin thiết yếu) phong phú, chúng có thể điều tiết huyết áp; protein trong đỗ tương có thể hạ thấp lượng cholesterol, bảo vệ tim và huyết quản cũng như bảo đảm sự phát triển của thai nhi, những thai phụ bị cao huyết áp thai nghén cần khống chế lượng hấp thu protein để giảm gánh nặng của thận.
Thai phụ nên ăn ít chất béo động vật, để tỷ suất của axit béo no (chất béo động vật) và axit béo không no (chất béo thực vật) là một hoặc nhỏ hơn một, để cung cấp axit béo thiết yếu cho sự phát triển của thai nhi và gia tăng sự tổng hợp prostaglandin (một loại axit béo), prostaglandin có thể loại bỏ chất béo dư thừa trong cơ thể.
Thai phụ, đặc biệt là những thai phụ béo phì có thể trọng quá nặng trước khi mang thai, nên duy trì sự cân bằng giữa lượng calo hấp thu vào và lượng calo tiêu hao, ăn ít hoặc không ăn các loại thực phẩm như kẹo, điểm tâm, đồ uống ngọt, thực phẩm nhiều dầu mỡ và có hàm lượng chất béo cao.
Ngoài ra, thai phụ phải chú ý mang thai tháng thứ chín cần đặc biệt tăng lượng hấp thu canxi, sắt, uống sữa bò, ăn đỗ tương hoặc chế phẩm từ đỗ và hải sản, hàng ngày bảo đảm ăn 500g hoa quả và rau tươi trở lên. Khi nấu ăn dùng từ 2 – 4 gram muối hoặc không quá 10ml xì dầu, không được ăn thịt muối và rau muối để phòng ngừa chứng phù nề, không ăn thực phẩm có tính kiềm.
Dưới đây, chúng tôi giới thiệu một chế độ ăn trong mỗi ngày điển hình để các thai phụ tham khảo.
- Bữa sáng: Sữa bò 250ml, banh xốp làm từ bột ngô và bột mì tiêu chuẩn 50g, ruốc thịt lợn 10g.
- Điểm tâm sáng: Khoai lang nướng 100g;
- Bữa trưa: Cơm 150g, canh cá chép mộc nhĩ (cá chép 250g, mộc nhĩ đen 30g) 280g, rong biển nấu xào thịt (rong biển ngâm nước 100g, thịt nạc, thịt thăn 100g) 200g.
- Điểm tâm chiều: Sữa chua 250g.
- Bữa tối: Bánh mỳ hấp tương vừng 100g, tương vừng 20g, tôm xào ớt ngọt (tôm khô 100g, ớt ngọt 100g) 200g, súp lơ xanh xào tỏi 100g.
Mang thai tháng thứ chín chủ động vận động hợp lý
Những biến đổi sinh lý sau khi phụ nữ mang thai làm gia tăng gánh nặng của tim, thể dục thể thao có thể tăng cường chức năng tim mạch, bảo đảm cung cấp đủ oxy cho thai nhi, có lợi cho thai nhi phát triển, làm thuyên giảm các triệu chứng xuất hiện trong thời kỳ mang thai như đau lưng, đau chân, phù nề thân dưới, tim đập nhanh hụt hơi, khó thở…
Ngoài ra, mang thai tháng thứ chín khi thai phụ vận động có thể cải thiện tuần hoàn máu các cơ toàn thân, tăng cường dinh dưỡng cho tổ chức cơ bắp, khiến cơ bắp tích lũy được nhiều năng lượng, phong ngừa thai lệch và sinh khó do cơ thành bụng nhão dây ra. Cơ bụng, cơ eo lưng và cơ xương chậu khỏe có lợi cho lâm bồn tự nhiên.
Do đó, thai phụ lúc này không nên ngừng tập luyện vì cơ thể nặng nề, nên tiếp tục vận động như tập thể dục dành cho thai phụ, luyện tập phương pháp hỗ trợ sinh. Bắt đầu từ tháng này nên luyện tập kỹ năng thở khi sinh.
Kỹ năng thở khi sinh không những có thể giảm nhẹ đau đớn của tử cung mà còn giúp thai phụ tích cực phối hợp với bác sĩ trợ sinh để lâm bồn thuận lợi, phương pháp cụ thể như sau:
Bài tập hô hấp trong giai đoạn sinh thứ nhất: Khi bắt đầu đau do tử cung co thắt, hít vào một hơi thật sâu, sau đó từ từ thở ra. Thai phụ khi luyện tập lấy năm giây làm tiêu chuẩn, đếm nhẩm 1, 2, 3, 4, 5, để bản thân có cảm giác dồn không khí vào trong bụng, sau đó từ từ thở ra bằng miệng hay mũi, thời gian thở ra dài gấp đôi thời gian hít vào.
Sau khi thai phụ làm theo cách này bốn đến năm lần, hơi thở phải ngắn và nông một chút cho đến trở về trạng thái tự nhiên. Tiếp đó, thai phụ tiếp tục hít thở nhẹ cho đến khi cảm thấy tử cung giảm co thắt.
Luyện tập hít sâu và thở chậm từ bốn đến năm lần, mỗi lần sâu hơn một chút cho đến khi tử cung ngừng co thắt. Chú ý khi thở ra không được dùng miệng thổi hơi, nhất định phải tống hơi ra ngoài.
Khi giai đoạn sinh thứ nhất kết thúc, tử cung thai phụ co thắt mạnh hơn, có thể xuất hiện cảm giác hô hấp bị chặn, thậm chí bị ép nhưng nếu làm theo phương pháp nói trên sẽ thuyên giảm đi nhiều.
Bài tập hô hấp trong giai đoạn sinh thứ hai: Khi tử cung hoàn toàn mở ra, thai phụ phải nín hơi, làm bài tập này thai phụ nên ở tư thế nằm ngửa, cong hai gối, hai chân dạng, đầu và hai vai nâng cao, mỗi lần tử cung bắt đầu co thắt, hít vào thật sâu đồng thời dùng sức nín hơi để đẩy thai nhi tiến về phía trước.
Khi tử cung ngừng co thắt, nên hít vào chậm đồng thời mạnh hơn, sau đó từ từ thở ra cho đến lần co thắt tiếp theo. Khi thai nhi bắt đầu lộ ra, thai phụ áp dụng cách thở mở miệng hà hơi ngắn và gấp, không được phát ra âm thanh, không được dùng sức, khi luyện tập nên lấy 30 giây là thời gian tử cung co thắt một lần, dần dần tăng cường luyện tập cho đến khi làm được 60 giây co thắt tử cung một lần.
Thai phụ hãy cố gắng luyện tập hai bài tập thở trên trong thời gian mang thai tháng thứ chín để có thể sinh con một cách dễ dàng, an toàn.
