RPM là gì? đang là thắc mắc của bạn đúng không? Có thể ngày trước trong môn Vật Lý chúng ta đã từng biết đến khái niệm này nhưng giờ cũng không còn nhớ rõ RPM là gì?
Đây thực ra là số vòng quay trên phút hay tần số quay. Khái niệm RPM không chỉ mang ý nghĩa “lý thuyết” như thế mà lại có nhiều ứng dụng trong cuộc sống như tính vòng quay Trái Đất, vòng đạp xe của vận động viên, v.v…
Vậy RPM là gì? Cách tính như thế nào? Các ứng dụng quan trọng của RPM trong cuộc sống là gì? Nếu bạn đang mong muốn tìm lời giải đáp thì hãy dành chút thời gian đọc bài viết sau đây ngay nhé. Chắc chắn sẽ giúp bạn biết thêm khá nhiều điều hay đấy.
Nội dung chính
RPM là gì?
RPM là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Revolutions per Minute. Cụm từ này có nghĩa là số vòng quay mỗi phút hay tần số vòng quay. Theo vật lý học, Số vòng quay (hay tần số vòng quay) có ký hiệu n, là một đại lượng vật lý chỉ số vòng quay tròn của một vật trong một khoảng thời gian, có đơn vị vòng/thời gian hay 1/thời gian;
RPM là gì? (hình ảnh minh họa – nguồn Totvadep.com)
RPM là trường hợp đặc biệt, đơn vị của RPM là vòng/phút. RPM là một chỉ số chỉ tần suất của chuyển động tròn hoặc để tính tốc độ di chuyển của một vật.
2. Công thức tính số vòng quay và ví dụ
Theo thông tin từ Wikipedia, Số vòng quay n. Nghịch đảo của số vòng quay là chu kì T.
T= 1/n hay 1/f
Ví dụ:
- Trái Đất quay 1 vòng trong 1 ngày ntd = 1/1 ngày = 0,04166/giờ = 0,000694/phút
- Đĩa cứng máy tính: 3600, 4500, 5400, 7200, 10.000, 15.000 min−1
- Động cơ đồng bộ tại tần số 50 Hz: 3000 min−1
Trong kỹ thuật điện, số vòng quay thường được tính bằng đơn vị vòng/phút (rpm = revolutions per minute). Do đó công thức liên hệ giữa tốc độ quay của từ trường với tần số của dòng điện là:
n = 60.f/p
(f là tần số (Hz), p là số cặp cực)
3. Ứng dụng trong cuộc sống của RPM là gì?
RPM được ứng dụng khá nhiều trong các lĩnh vực từ khoa học – công nghệ, thiên văn học đến kinh tế và cả thể dục thể thao. Một số ví dụ cách sử dụng RPM phổ biến cần nhắc đến như sau:
3.1 RPM của trái đất
Trái Đất quay một vòng hết gần một ngày. RPM của trái đất được tính = 0,000694. Điều này có nghĩa là trong một phút Trái đất quay được 0,000694 vòng.
RPM của trái đất là bao nhiêu? (Hình ảnh minh họa – Nguồn Internet)
3.2 RPM của quạt tản nhiệt
Chỉ số RPM cũng được ứng dụng rất nhiều khi nhắc tới các tính năng của quạt, đặc biệt là quạt máy tính.
Ví dụ:
Quạt tản nhiệt máy tính có RPM là 2000 nghĩa là quạt tản nhiệt có thể quay 2000 vòng mỗi phút. Chỉ số RPM càng cao đồng nghĩa với khả năng tản nhiệt càng tốt. Trên thị trường cũng đã có những chiếc quạt tản nhiệt 4000 RPM.
Tuy nhiên, chỉ số này tăng đồng nghĩa với tiếng ồn của quạt cũng tăng. Do đó, bạn nên cân nhắc lựa chọn quạt có RPM phù hợp với nhu cầu của mình nhé.
3.3 RPM của ổ cứng máy tính
RPM cũng là đơn vị để tính số vòng quay của ổ cứng máy tính mỗi phút.
Ví dụ:
- Một ổ cứng có RPM là 3600 nghĩa là ổ cứng này có khả năng quay 3600 vòng mỗi phút. Một ổ cứng có RPM là 4200 nghĩa là ổ cứng này có khả năng quay 4200 vòng mỗi phút.
- Chỉ số RPM càng cao thì ổ cứng đó có khả năng truy cập dữ liệu càng nhanh. Do đó, chỉ số RPM thường dùng để tính toán tốc độ truy cập dữ liệu của ổ cứng máy tính.
4. Ứng dụng của RPM trong giao thông đường bộ
4.1 Đồng hồ vòng tua RPM là gì?
Như chúng ta đã biết, RPM là số vòng quay trên phút. Trong các phương tiện giao thông, đây là đơn vị của vận tốc và nó chỉ rõ ràng số vòng quay của bánh xe trên mỗi phút. Khi bạn tăng gia tốc, cả công suất và RPM đều tăng.
Trên ô tô, bạn sẽ nhìn và kiểm soát được RPM trên bảng taplo hiển thị. Lúc này, nó được kí hiệu là r/min hoặc RPM. Đơn vị đo này cho biết tốc độ vòng quay của trục khuỷu khi xe tăng hoặc giảm tốc độ. Mỗi số trong tiêu chuẩn thì tương đương 1000 vòng/phút. Nếu kim đo chỉ ở 4, tức là động cơ đang quay mạnh 4000 vòng mỗi phút.
Đồng hồ tua RPM là gì? (Hình ảnh minh họa – Nguồn: Internet)
Nhiều người nghĩ rằng động cơ sẽ hoạt động với công suất tối đa ở RPM cao nhất. Điều này không chính xác. RPM mà bạn thấy ở thông số động cơ chỉ ra công suất cực đại mà động cơ sản sinh tại số vòng quay trong 1 phút tại khi đó. Ví dụ, 250 HP và 5.500 RPM nghĩa là động cơ sản sinh công suất cực đại 250 mã lực tại 5.500 vòng/phút.
Momen xoắn, mặt khác, được tính toán ở RPM thấp hơn. Ví dụ, 1 động cơ sản sinh momen xoắn 700Nm ở 1500-4500RPM. Đây là phép đo lường cho lực xoắn đột ngột của động cơ.
4.2 Đồng hồ vòng tua RPM có quan trọng đối với ô tô không?
Câu trả lời là đồng hồ tua có vai trò quan trọng đối với ô tô. Sự quan trọng đó được Cục Đăng Kiểm Việt Nam phân tích như sau:
“Với xe trang bị hộp số sàn, RPM như 1 dụng cụ chỉ thị thời điểm nên vào số thấp hay số cao. Đồng hồ đo tốc độ góc, thứ hiển thị RPM, được đặc trưng với 1 vùng các gạch đỏ ở trên đỉnh.”
Tầm quan trọng của đồng hồ tua RPM là gì?
Nếu tốc độ động cơ vượt qua những vạch đỏ đó, xe sẽ bị tổn hại. Nó giúp người lái xe quyết định lúc nào nên vào số cao, lúc nào nên về số thấp. Bạn cần phải gài số thấp hơn trước khi RPM trở nên quá chậm, để tránh việc xe bị gián đoạn khi đang giảm tốc hoặc bị kẹt. Tương tự như vậy, bạn cần phải vào số cao khi RPM sắp vượt qua vùng gạch đỏ.”
5. Ứng dụng vào bộ môn đạp xe của RPM là gì?
5.1 Trong bộ môn đạp xe, RPM là gì?
RPM là đơn vị tính số lần đạp quanh vòng quay pedal trong một phút trong bộ môn đạp xe. Chỉ số RPM càng cao nghĩa là người đó đạp xe với tốc độ càng nhanh. Được biết, vận động viên đạp xe chuyên nghiệp Lance Armstrong có chỉ số RPM cao tới 90 – 120 vòng/phút và người đàn ông này đã chiến thắng tới 7 chặng đua Tour The France được tổ chức tại Pháp.
RPM là gì trong bộ môn đạp xe?
5.2 Bạn nên đạp xe với RPM cao hay thấp?
Theo quán tính tự nhiên, nhiều người cho rằng chỉ số RPM càng cao thì càng tốt. Thế nhưng trên thực tế, không có một chỉ số RPM nào được cho là tiêu chuẩn và phù hợp với tất cả mọi người. Bởi vì, mỗi người có thể trạng khác nhau. Theo ý kiến của các huấn luyện viên đạp xe chuyên nghiệp, chỉ số này còn phụ thuộc vào mục đích đạp xe của bạn.
Hình ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
- Nếu bạn muốn tăng cường sức mạnh của đôi chân thì RPM cao sẽ là phù hợp.
- Nếu bạn đã có cơ đùi săn chắc và khỏe mạnh nhưng sức khỏe tim mạch là điểm yếu thì bạn nên lựa chọn đạp xe với chỉ số vòng quay mỗi phút thấp hơn. Con số này được các huấn luyện viên khuyến cáo nằm dưới mức 80 RPM.
- Nếu đạp xe trong điều kiện địa hình thay đổi liên tục thì RPM cao sẽ là lựa chọn thông minh.
- Nếu bạn đạp xe trên địa hình bằng phẳng, không gồ ghề trong thời gian dài thì đạp xe với chỉ số RPM thấp sẽ là lựa chọn tối ưu.
Lời kết
Qua bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu RPM là gì? Cũng như các ứng dụng của số vòng quay trên phút vào cuộc sống. Thực tế, RPM mang lại nhiều ý nghĩa thú vị phải không bạn? Nếu bạn cảm thấy những thông tin trên hữu ích hãy like, share hoặc để lại comment cho chúng tôi biết nhé. Cảm ơn bạn đã dành thời gian theo dõi bài viết này. Chúc bạn vui khỏe!
>>> Xem thêm các bài viết:
